Đột quỵ là gì?
Đột quỵ là do máu cung cấp lên não bị gián đoạn. Một cơn đột quỵ có thể xảy ra rất bất ngờ và gây ra tổn thương chỉ trong một thời gian ngắn, vì vậy bạn nên đi đến phòng cấp cứu ngay khi nhận ra mình có những triệu chứng của đột quỵ.
Tại sao đột quỵ lại gây tổn thương não nhanh đến vậy và tại sao ta không nên chậm trễ trong việc điều trị đột quỵ?
Lý do quan trọng nhất là khi mô não không tiếp nhận đủ máu sẽ bị tổn thương gần như ngay lập tức.
Vậy chính xác thì bộ não đã bị tổn thương như thế nào? Các nhà khoa học nghiên cứu đột quỵ trong nhiều năm và đã tìm ra tiến trình tổn thương não trong bệnh đột quỵ.
Những quá trình tổn thương xảy ra trong não khi bị đột quỵ?
Các tế bào não tạo ra chất độc
Khi các tế bào não không nhận đủ máu thì chúng sẽ làm rò rỉ ra các chất gọi là enzyme. Nếu các enzyme này thấm ra ngoài tế bào não quá nhiều sẽ tạo ra độc tố phá hủy các tế bào từ trong ra ngoài, dẫn đến những tổn thương không thể cứu vãn.
Một số phương pháp điều trị đột quỵ mới vẫn còn đang trong giai đoạn thử nghiệm với mục đích giảm thiểu thiệt hại gây ra bởi các chất độc hóa học bị rò rỉ sau cơn đột quỵ.
Viêm
Viêm là hiện tượng xuất hiện khi cơ thể đang cố gắng chống lại nhiễm trùng hoặc cố gắng sửa chữa một cái gì đó trong cơ thể. Khi độc tố đang làm tổn thương não, não tự nhiên sẽ cố chữa lành tổn thương. Tuy nhiên, não lại tạo ra một phản ứng viêm quá mức làm cho các tế bào bạch cầu cũng như dịch tràn vào mô não quá nhiều.
Điều này gây sưng và chèn ép các mô não lân cận còn nguyên vẹn. Hiện tượng sưng còn được gọi là phù nề. Nếu bạn hoặc một người thân của bạn đã bị đột quỵ và sau đó bị phù não thì đó là do cơ thể đang cố hết sức để chữa lành. Tuy nhiên, đôi khi nỗ lực chữa lành của cơ thể có thể hơi quá mạnh.
Phù nề do đột quỵ là một trong những lý do cần cấp cứu kịp thời. Các bác sĩ sẽ cố gắng kiểm soát lượng chất lỏng trong cơ thể để tránh phù nề lan rộng và để cố gắng cứu chữa kịp thời.
Thừa canxi
Sau khi bị tổn thương do đột quỵ, canxi, một khoáng chất quan trọng của cơ thể, có thể bị rò rỉ vào các tế bào não. Bình thường, lượng canxi này được giữ trong tế bào nhờ lượng oxy trong máu cung cấp năng lượng cho cơ thể giữ lại chúng. Khi không có đủ máu cung cấp dẫn tới không có đủ oxy nên lượng canxi bị mất cân bằng và rò rỉ ra ngoài. Các tế bào não không đáp ứng kịp lượng lớn canxi rò ra như vậy nên thường bị phản ứng sốc.
Một trong những bước cấp cứu đột quỵ là phải cẩn thận cân bằng các khoáng chất như canxi.
Mất cân bằng natri
Natri, như canxi, là một khoáng chất quan trọng cho các hoạt động bình thường của não bộ. Natri có trong muối ăn hằng ngày. Khi đột quỵ xảy ra sẽ xuất hiện hiện tượng mất cân bằng natri từ đó kéo theo một chuỗi các phản ứng làm thay đổi đột ngột bản chất các tế bào não, làm tổn hại nghiêm trọng.
Giống như việc kiểm soát lượng canxi, quản lý lượng natri rất cần thiết trong giai đoạn đầu điều trị đột quỵ.
Hình thành các gốc tự do
Các gốc tự do được tạo ra trong cơn đột quỵ, là những hóa chất không ổn định có khả năng gây tổn thương nhanh chóng tới các mô não lân cận. Bạn có thể đã nghe nói về chất chống oxy hóa, đó là phương pháp tự nhiên ngăn chặn các tác động có hại của các gốc tự do. Có rất nhiều loại đồ uống phổ biến, thực phẩm bổ sung và các loại thảo mộc được quảng cáo là có chất chống oxy hóa. Tuy nhiên nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tốt nhất đến từ thực phẩm tươi sống, các loại trái cây đặc biệt và rau sống.
Mất cân bằng pH
Khi các tế bào não không được cung cấp đủ máu, não thiếu năng lượng cần thiết, dẫn tới việc sản xuất các phân tử có tính axit mạnh từ đó làm thay đổi pH của não. Nếu não phải chịu đựng môi trường axit quá mạnh này trong thời gian dài thì có thể gây tổn thương não.
Ngay sau cơn đột quỵ, bác sĩ sẽ cẩn thận kiểm soát các chất dinh dưỡng và các loại thuốc như thuốc điều trị tiểu đường vì chúng có thể ảnh hưởng đến cân bằng pH trong cơ thể bạn
Có những phương pháp điều trị đột quỵ ban đầu nào?
Bởi vì đột quỵ xảy ra do sự gián đoạn nguồn cung cấp máu lên não nên đôi khi bác sĩ sử dụng thuốc tiêu sợi huyết để khôi phục lại lượng máu cung cấp cho não trong quá trình xử trí cấp cứu. Nhưng tùy thuộc vào loại đột quỵ và tình trạng bệnh nhân nặng hay nhẹ, thuốc làm loãng máu có thể gây ra tác dụng ngược như gây chảy máu, thậm chí tệ hơn là gây ra xuất huyết não.
Việc sử dụng thuốc tiêu sợi huyết dạng mạnh là một quyết định cần phải cân nhắc thật kỹ và thường đòi hỏi phải được hội chẩn với những chuyên gia về bệnh lý mạch máu não.
Bạn nên ghi nhớ những gì? Đột quỵ là một bệnh nghiêm trọng và phức tạp. Nhiều vấn đề chi tiết về đột quỵ đã được tìm hiểu và nghiên cứu để nâng cao hiệu quả của các phương pháp điều trị đột quỵ.
Nguồn: Thuốc Tốt
Ý kiến của bạn